
Od jeżowca do moczówki
22 marca 2010, 17:14Jeżowce i jelitodyszne (Enteropneusta) wytwarzają NG-peptydy, które pozwalają im w tym samym czasie uwalniać zarówno plemniki, jak i jaja. Okazuje się, że kodujący je gen jest bardzo podobny do zmutowanego genu wywołującego moczówkę prostą (łac. diabetes insipidus) – chorobę objawiającą się wielomoczem, czyli wydalaniem powyżej 3 l uryny na dobę, nadmiernym pragnieniem i spożywaniem płynów oraz niezdolnością do zagęszczania moczu.

Wyginięcie zapylaczy grozi poważnymi konsekwencjami
29 listopada 2016, 13:49Poziom życia całej ludzkości może gwałtownie się obniżyć, jeśli nie powstrzymamy wymierania owadów zapylających. Naukowcy z University of Reading stwierdzili bowiem, że od owadów tych zależy 1,4 miliarda miejsc pracy i 3/4 produkcji roślin uprawnych. Światowe źródła żywności oraz miejsca pracy mogą zniknąć, jeśli nie podejmiemy natychmiastowych globalnych działań na rzecz powstrzymania spadku liczby owadów zapylających - napisali naukowcy.

Wielkie modele językowe (LLM) generują język podobnie jak ludzie
15 maja 2025, 08:33Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Allen Institute for AI ze zdumieniem zauważyli, że wielkie modele językowe (LLM) – takie jak używane np. przez ChatGPT – generalizują wzorce językowe podobnie jak ludzie, poprzez analogie a nie ścisłe trzymanie się zasad. Badacze postanowili sprawdzić, na ile prawdziwe jest powszechnie panujące przekonanie, że LLM generują swoje wypowiedzi na podstawie obowiązujących zasad, które wydedukował z danych treningowych. Tymczasem okazało się, że – podobnie jak ludzie – modele językowe posługują się przykładami i analogiami podczas tworzenia nieznanych sobie słów.

Nanocząstki tlenku ceru uszkadzają wątrobę
21 listopada 2011, 12:13Nanocząstki tlenku ceru(IV) spełniają w silnikach Diesla funkcję nośnika tlenu. By zwiększyć efektywność spalania, stosuje się np. płyn z CeO2. Niestety, rozwiązanie to wydaje się niekorzystne dla zdrowia, bo nanocząstki mogą docierać z płuc do wątroby i prowadzić do uszkodzenia tego narządu (International Journal of Nanomedicine).

Emocje trwają po zaniku wspomnień
13 kwietnia 2010, 08:20Osoby cierpiące na chorobę Alzheimera mogą nie pamiętać/nie rozpoznawać krewnych i przyjaciół, ale nadal cieszą się na ich widok. Badacze z University of Iowa uważają, że regularne spotkania z bliskimi skutecznie poprawiają ich nastrój (Proceedings of the National Academy of Sciences).

Zaskakująca decyzja ws. wilków z Isle Royale
19 grudnia 2016, 06:33Na Isle Royale trafi nowa wilcza krew. US National Park Service ogłosiła właśnie zaskakującą decyzję, która zmienia dotychczasowe postępowanie w sprawie niezwykłej populacji wilków z Isle Royale. Urzędnicy chcą wprowadzić tam 20-30 nowych zwierząt w ciągu najbliższych 3 lat.

Badanie krwi wykryje parkinsona przed wystąpieniem objawów
30 listopada 2011, 19:35Brytyjscy naukowcy opracowali badanie krwi, dzięki któremu można wykryć chorobę Parkinsona, zanim wystąpią pierwsze objawy. Ustalono, że fosforylowana alfa-synukleina często występuje u parkinsoników i zaprojektowano odpowiedni test do jej detekcji (FASEB Journal).

Szybszy rozwój dzięki pływaniu
29 kwietnia 2010, 08:36Dzieci, które w niemowlęctwie uczęszczają na basen, mają lepszą równowagę i lepiej się rozwijają ruchowo. Różnica na korzyść pływaków utrzymuje się nawet w wieku 5 lat.

Mikrobiom z koszem
12 stycznia 2017, 11:50Za pomocą rentgenografii strukturalnej zobrazowano 2-elementowy kompleks, który umożliwia wielu bakteriom mikrobiomu jelitowego wychwytywanie składników odżywczych. Wg naukowców z Uniwersytetu w Newcastle, przypomina on pedałowy kosz na śmieci.

Przy głośnej muzyce alkohol wydaje się słodszy
16 grudnia 2011, 09:13W głośnym otoczeniu alkohol wydaje się słodszy, co może upośledzać zdolność oceny ilości wypitego piwa, wina czy drinków - przekonują brytyjscy psycholodzy.